Haxhi

Haxhxhi

Falënderimet dhe lavdërimet i takojnë vetëm Allahut subhanehu ue teala, i Cili e bëri obligim haxhin për ata të cilët kanë mundësi. Salavatet qofshin mbi të Dërguarin e Tij, Muhamedin salallahu alejhi ue selem, mbi familjen e tij, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë muslimanët deri në Ditën e Gjykimit.
Me të vërtetë, haxhi është bërë obligim për të gjithë muslimanët të cilët kanë mundësi materiale dhe janë psikikisht të shëndoshë. Allahu xhele shanuhu thotë: "E, kryeni haxhin dhe umren për hir të Allahut!" [El-Bekare, 196]
"Për hir të Allahut, vizita e shtëpisë (Qabes) është obligim për atë që ka mundësi udhëtimi tek ajo." [Ali Imran, 97)
Transmeton Ibn Omeri, Allahu qoftë i kënaqur me të, se Pejgamberi salallahu alejhi ue selem ka thënë: "Është ngritur Islami në pesë shtylla: Dëshmia se nuk ka Zot tjetër që e meriton adhurimin përveç Allahut dhe se Muhamedi është i Dërguar i Tij, falja e namazit, dhënia e zekatit, agjërimi i muajit të Ramazanit dhe haxhi." [Buhariu, Muslimi]
Haxhi është ibadet i cili përfshin të gjitha llojet e ibadeteve, siç janë ibadetet me zemër, me gjuhë, me trup dhe me pasuri.
Haxhi ka qenë obligim edhe për popullin e Ibrahimit alejhi selam, kur Allahu xhele shanuhu e urdhëroi Ibrahimin që ta ndërtojë Qaben dhe t’i thërrasë njerëzit për haxh. Allahu xhele shanuhu thotë: "Dhe thirr ndër njerëz për haxh, se të vijnë ty këmbësorë e edhe kalorës me deve të rraskapitura, që vijnë prej rrugëve të largëta. (Vijnë) Për të qenë të pranishëm në dobitë e tyre dhe që ta përmendin Allahun në ato ditë të caktuara (në shenjë falënderimi) dhe për që i ka furnizuar me kafshë. Hani pra prej tyre (kurbaneve) dhe ushqeni të ngushtuarin e të varfrin." [El-Haxh, 27-28)
Me të vërtetë, haxhi është një ibadet i mrekullueshëm dhe ka vlerë dhe dobi të madhe për njerëzit. Prej dobive është se Allahu ia fal mëkatet haxhiut, siç transmetohet se Pejgamberi salallahu alejhi ue selem ka thënë: "Ai i cili bën haxhin dhe nuk shan e as nuk shkakton polemikë (grindje), do të kthehet nga haxhi sikur atë ditë kur e ka lindur nëna e tij." [Buhariu, 2/209; Muslimi, 1350]
Gjithashtu ka thënë: "Umreja deri në umren tjetër është shkaktare për shlyerjen e mëkateve që janë bërë mes tyre, gjithashtu haxhi i pranuar nuk ka tjetër shpërblim përveçse xhenetin." [Buhariu, 1773; Muslimi, 1349]
Nga dobitë është edhe shikimi i mirësisë së Allahut xhele shanuhu, siç thotë Allahu xhele shanuhu: "(Vijnë) Për të qenë të pranishëm në dobitë e tyre." [El-Haxh, 28]
Dobitë në haxh janë të shumta, si: përmendja e Allahut xhele shanuhu me tekbire, qëndrimi në Arafat, Muzdelife, hedhja e gurëve, tavafi, Safa dhe Merve, qëndrimi në Mina, prerja e kurbaneve etj..
Nga mirësitë e haxhit është edhe takimi i muslimanëve nga anembanë bota; në një kohë, në një vend dhe me një qëllim të caktuar, i cili është adhurimi i Allahut dhe përgjigjja ndaj ftesës së Tij për ta kryer haxhin. Allahu xhele shanuhu thotë: "Nuk ka dyshim se ky umet (vëllazëria, ligji e feja juaj, besimi i pastër islam) është një fe dhe Unë jam Zoti juaj, kështu pra më adhuroni vetëm Mua." [El-Enbija, 92]
Të gjithë i bashkon teuhidi, njehsimi i Allahut xhele shanuhu. Të gjithë duke përsëritur fjalët: Leb-bejk Allahum-me leb-bejk
[Të jemi përgjigjur o Allah të jemi përgjigjur]

Leb-bejke la sherike leke lebejk
[Të jemi përgjigjur o Ti i cili nuk ke shok]

In-nel hamde, ve ni'mete leke, vel mulk, la sherike lek.
[Me të vërtetë se falënderimet, mirësitë dhe sundimi të gjitha janë për Ty dhe nuk ka shok që i takon adhurimi përveç Teje.]

Muslimani (që ka mundësi materiale) obligohet që sa më parë ta kryejë këtë obligim, sepse nuk e di se kur do t'i vijë momenti i vdekjes. Pejgamberi salallahu alejhi ue selem ka thënë: "Shpejtoni për në haxh, sepse ju nuk e dini se çka do t'ju ndodhë nesër." [Ahmedi. Kurse shejh Albani ka thënë se ky hadith është hasen (Irva el-Galil, 990).]
Kurse ai i cili e vonon atë pa arsye, duke i pasur të gjitha mundësitë, ai ka bërë mëkat dhe duhet të pendohet tek Allahu xhele shanuhu.
E lusim Allahun xhele shanuhu që të na e mundësojë kryerjen e haxhit, kurse atyre që e kanë kryer apo do të shkojnë për ta kryer, e lusim Allahun xhele shanuhu që t'ua pranojë haxhin dhe të kthehen në shtëpitë e tyre të pastër nga mëkatet, si atë ditë kur i kanë lindur nënat e tyre!

Kushtet e obligueshmërisë së haxhxhit

Dijetarët islam i kanë cekur kushtet e obligueshmërisë së haxhit, të cilat nëse i përmbush njeriu i obligohet haxhxhi, dhe nëse njeriu nuk i plotëson ato kushte nuk i obligohet haxhxhi.
Kushtet e Haxhit janë pesë (5):

1. Të jetë njeriu musliman.
Dhe ky kusht vlenë për të gjitha ibadetet (adhurimet), sepse ibadetet nuk pranohen nga qafirat (pabesimtarët). Allahu xh.sh thotë:

"Asgjë tjetër nuk pengon që t’u pranohet ndihmesa (lëmosha) e tyre, përveç asaj se ata nuk besuan Allahun dhe të Dërguarin e Tij."
[Et-Teubeh, 54]

Gjithashtu këtë e vërteton edhe hadithi i Muadh ibn Xhebelit. Kur Pejgamberi s.a.v.s e dërgoi për në Jemen i tha:
{ Ti po shkon tek një popull të cilëve u është dhënë libri më herët (Ehlul Kitab). Thirri ata në fjalën La Ilahe il-lAllah (dëshmija se nuk ka Zot tjetër që e meriton adhurimin përveç Allahut) dhe se unë (Muhamedi s.a.v.s) jam i dërguar i Allahut. Në qoftë se ata i përgjigjen kësaj, atëherë tregoju atyre se Allahu xh.sh ua ka obliguar faljen e pesë (5) kohëve të namazit gjatë ditës dhe natës. Në qoftë se ata i përgjigjen kësaj, atëherë tregoju atyre se Allahu xh.sh ua ka obliguar atyre dhënien e zekatit, i cili mirret nga pasuria e të pasurve dhe u ipet fukarave. }
[Muttefekun Alejh]

Nga ky hadith kuptojmë se, pabesimtarët së pari thirren që ta pranojnë Islamin, e pastaj në qoftë se e pranojnë Islamin, obligohen për namaz, zekat, haxhxh, etj.

2 – 3 Të jetë njeriu i mençur dhe moshëritur.

Pejgamberi s.a.v.s ka thënë:
{ Është ngritur lapsi (nuk shkruan lapsi) nga tre persona: Nga personi që është fjetur deri sa të zgjohet, nga fëmiu deri sa të hyn në moshën madhore, dhe nga i çmenduri deri sa të bëhet i mençur. }
[Ebu Davudi 4403, Shejh Albani ka thënë se hadithi është i vërtetë]

Fëmiu nuk e ka obligim haxhxhin, mirëpo nëse shkon në haxhxh me përgjegjësin e tij, haxhxhi i tij është i pranuar dhe e ka shpërblimin e haxhxhit. Gjithashtu edhe përgjegjësi i tij ka shpërblim. Transmetohet se një grua e ngriti fëmiun e saj dhe e pyeti Pejgamberin s.a.v.s:
{ A llogaritet haxhi i këtij? Tha Pejgamberi s.a.v.s: Po, dhe ti ke shpërblim. }
[Muslimi]

4. Të jet njeriu i lirë, pra për robin haxhxhi nuk është i obliguar, sepse ai është i zënë me detyrat e zotriut të tij.

5. Mundësia për të shkuar në haxhxh.

Allahu xh.sh ka thënë:
"Për hir të All-llahut, vizita e shtëpisë (Qabes) është obligim për atë që ka mundësi udhëtimi te ajo."
[Ali Imran, 97]

Mundësia për të shkuar në haxhxh përfshinë mundësin trupore dhe mundësitë materiale.

Mundësia trupore nënkupton që njeriu të jetë i shëndoshë që të mund ti përballojë vështirësitë e udhëtimit dhe riteve të haxhxhit.
Nëse njeriu është i sëmurë nga ndonjë sëmundje që ka mundësi të shërohet, atëhërë pret derisa të shërohet e pastaj shkon në haxhxh. Ndërsa, nëse njeriu është i sëmurë nga ndonjë sëmundje që nuk ka mundësi të shërohet, si p.sh kanceri vdekjeprurës etj., atëherë e dërgon dikend tjetër (bedel) për të ia kryer haxhxhin.

Me mundësi materiale nënkuptohet që ai të ketë të holla (para) të shkojë dhe të kthehet nga haxhxhi.

Për haxhxhin e femrave kushtëzohet që ato të shkojnë me Mahrem (shembull: mahrem është burr i saj dhe gjithashtu janë të gjithë ata meshkuj moshërritur me të cilët ajo e ka haram martesën, si p.sh.: babai, vllau, djali i vëllaut, axha, daja, etj). Dhe nuk i lejohet gruas të shkoj në haxhxh pa mahrem.

Dhe All-llahu e di më së miri...